آموزش نورپردازی در عکاسی
نورپردازی در عکاسی یکی از مهمترین تکنیکهای عکاسی است که انواع مختلف دارد. انواع نورپردازی صحیح و اصولی شامل تقسیم نور، جهتدهی به نور و کنترل میزان پخش نور میشود.
نورپردازی در عکاسی پرتره
در این نوع نورپردازی میتوانید به سادگی از نور ثابت استفاده کنید و یا از فلاشهای استودیویی استفاده کنید. برای نورپردازی عکاسی پرتره به حداقل چهار نوع نور نیاز دارید: ۱. نور اصلی یا نور کلیدی (Key light)، ۲. نور پرکننده (Light fill)، ۳. نور پشت (Back light) و ۴. نور پسزمینه (Background light).
۱. نور کلیدی همانطور که از اسم آن مشخص است اصلیترین نور عکاسی محسوب میشود و عموما در کنار دوربین قرار میگیرد و روی سوژه تابانده میشود.
۲. نور پرکننده نوری است که شدت کمتری نسبت به نور اصلی دارد و باعث ایجاد نورهای هایلایت و کمرنگ و نرم کردن سایههای ایجاد شده به کار میرود.
۳. نور پشت که از پشت به سوژه میتابد ولی در حاشیه است و فقط بالای سر و شانهها رو متمایز و روشنتر میکند.
۴. نور پسزمینه تنها در حالتی کاربرد دارد که پسزمینه همرنگ سوژه باشد و برای جدا کردن ترکیب نور و رنگ سوژه و زمینه به کار میرود.
انواع نورپردازی پرتره:
۱. نورپردازی پروانهای (Butterfly lighting)
در این نوع نورپردازی باید نورپردازی به گونهای صورت گیرد که سایهی بینی سوژهی پرتره بالای لب او و به شکل پروانه باشد. معمولا نور اصلی بالاتر از ارتفاع و قد سوژه و از پشت دوربین به او میتابد. در این نوع نورپردازی سایههای زیبایی زیر گونهها، بینی و چانه شکل میگیرد. انواع نورپردازی پرتره در هالیود کلاسیک طرفدار بسیاری دارد و به نورپردازی برتر مشهور است.
۲. نورپردازی رامبراند (Rembrandt lighting)
این نوع نورپردازی اغلب برای کسانی که گونههای برجسته دارند زیبایی و جذابیت خاصی دارد. در این نورپردازی نیمی از صورت سوژه روشن و در نیم دیگر سایه و نور مثلثی به سمت روشنایی روی گونههای برجسته ایجاد میکنند. رامبراند از نام یک نقاش هلندی گرفته شده که در نقاشیهای خود از این نوع نورپردازی استفاده میکرد. این نورپردازی در صورتی که درست استفاده نشود چهره را غمگین نشان میدهد بنابراین باید مهارت لازم را کسب کرد.
در این نوع نورپردازی باید بسیار دقت کرد که چشمی در سمت نیمه روشن قرار دارد تاریک نشود و نور حتما به آن قسمت برسد. نور اصلی از بالای سر سوژه و از فاصلهای نسبتا دور به صورت او میتابد و سایهی بینی روی گونه و به سمت پایین بیفتد.
۳. نورپردازی لوپ (Loop lighting)
در این نورپردازی سایهی کوچکی مثلثی شکلی در زیر بینی به سمت یک گونهی سوژه ایجاد میشود و مانند یک حلقهی کوچک به نظر میرسد. در این نوع نورپردازی از نورپردازی پروانهای شروع کنید و سپس منبع نور را کمی به سمت راست یا چپ حرکت دهید تا زمانی که سایه ایجاد شود. نور با زاویهی ۴۵ درجه از بالا و از کنار دوربین به سوژه میتابد.
۴. نورپردازی Catch light
به انواع نورپردازی کچ لایت نورپردازی اوبیز هم میگویند. در این نورپردازی به نوری توجه کنید که در چشم سوژه میافتد. میتوانید برای این کار از نور کلیدی و یا نورهای پرکننده استفاده کنید. در این نوع نورپردازی توجه بینندهی عکس به چشمهای سوژه جلب میشود. با استفاده از شیدرها و تاباندن نورهای شکل و طرحدار میتوان برقی که در چشمان سوژهی پرتره میافتد را به اشکال خاصی نمایان کرد.
۵. نورپردازی اسپرت (Sport)

در این نورپردازی برای نشان دادن قدرت ورزشکاران نور از پشت و از فاصلهی نزدیک بر روی بدن آنها میافتد و حجم عضلات و بدن ورزشکار را برجسته نشان میدهد.
۶. نورپردازی نیمه (Half lighting)
در این نورپردازی نور از اطراف سوژه و تا حدودی به سمت پشت بر چهرهی او میافتد. این نوع نورپردازی جنبهی هنری خاصی به سوژه میدهد که به همین دلیل بیشتر برای عکاسی از چهرهی هنرمندان به خصوص بازیگران استفاده میشود. این نورپردازی به نورپردازی یکطرفه یا Split lighting نیز معروف است.
۷. نورپردازی صدفی (Clamshell lighting)
در این حالت نورپردازی نور کلیدی از بالای نور پرکننده به سوژه میتابد و هیچ گونه سایهای روی چهرهی او بر جای نمیگذارد.
۸. نورپردازی سخت (Hard lighting)
در این نوع نورپردازی نور کلیدی هم ارتفاع با قد سوژه و از روبرو به صورت او میتابد و یک سایهی مثلثی شکل محو و کمرنگ روی گونه و یک سمت بینی او میافتد. این سایه را میتوان با نورهای پرکننده کمرنک و حذف کرد.
۹. نورپردازی گسترده (Broad lighting)
در این نوع نورپردازی سوژه صورت خود را نسبت به مرکز تا اندازهای چرخانده و به این دلیل نور بیشتری بر چهرهی او تابیده میشود به همین دلیل صورت او پهنتر و بزرگتر نشان داده میشود. برای عکاسی از چهرهی کسانی که چهرهی لاغری دارند اغلب از این نورپردازی استفاده میشود.
ابزارهایی که برای انواع نورپردازی در عکاسی پرتره بسیار کارآمد هستند:
۳. نورهای ثابت
۶. شیدرها
۹. رفلکتور